سنجش و ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات رودخانه گرگان رود

مطالعات ژئوشیمیایی رسوبات پیکره‌های آبی مانند رودخانه‌ها، مصب‌ها و بستر دریاها، می‌تواند گام مؤثری برای یافتن منشأ رسوبات، الگوی پراکنش عناصر و ارزیابی زیست‌ محیطی وضعیت آلاینده‌ها برای مدت موجود در یک منطقه باشد. رسوبات، محل نهایی تجمع فلزات سنگین در محیط آبی‌اند، اما تحت شرایطی می‌توانند خود به‌عنوان منبع آلودگی در آب عمل کنند. ورود فلزات سنگین به منابع آبی از طرق مختلف، باعث ایجاد مخاطراتی از قبیل مسمویت، سرطان‌زایی و غیره. در بدن موجودات زنده می‌شود .برای مطالعه فلزات سنگین در رودخانه گرگان‌رود از 10 ایستگاه، نمونه‌ی سطحی و یک مغزه برداشت شد. از بخش ریزدانه‌ی رسوبات برای تعیین غلظت فلزات سنگین استفاده شد و غلظت فلزات سنگین (Al, Cr, Ni, Cu, Fe, Co, Mn) توسط روش پلاسمای جفت شده القایی تعیین شد. مقایسه غلظت فلزات سنگین در رسوبات سطحی نسبت به رسوبات عمقی آن ناحیه تحت عنوان ضریب غنی‌شدگی صورت گرفت که غلظت عناصر برحسب میانگین کل ایستگاه‌ها، به ترتیب Al>Cr>Co>Fe>Ni>Mn>Cu تعیین گردید. بیشتر مناطق، ضریب غنی‌شدگی مقادیر نزدیک به یک از خود نشان دادند که حاکی از اثرحوضه‌ی آبریز و عوامل طبیعی در غنی‌شدگی فلزات سنگین است و مقادیر کم ضرایب غنی‌شدگی فلزات سنگین بیانگر آن است که این فلزات به‌طور عمده از منابع طبیعی فرسایش (حوضه‌ی آبریز) تأمین می‌شوند و اثر فعالیتهای انسانی در تمرکز فلزات سنگین ناچیز است. همچنین مقادیر بیشتر از یک که در ایستگاه شماره 1 مشاهده گردید، نشان‌دهنده‌ی سهم عوامل انسانی در این منطقه است. بنابراین لزوم مدیریت زیست‌محیطی در این رودخانه احساس می‌گردد.